Vuurtoren

Producten voor primaire assets van energie-installaties – Validatie van circulariteitsdata uit het Grondstoffenpaspoort (GSP)

Het doel van dit Kiwa Covenant is om de circulariteitsaspecten te valideren van de grondstoffen die worden gebruikt bij het vervaardigen van producten die dienen als primaire assets voor netbeheerders die zijn aangesloten bij Netbeheer Nederland. De validatie richt zich op het circulaire gehalte van deze materialen, zoals gerecyclede of biobased componenten, zoals vastgelegd in grondstoffenpaspoorten die zijn opgesteld voor de Nederlandse netbeheerders. Het gaat hierbij om essentiële onderdelen van energiedistributiesystemen, zoals kabels, leidingen, afsluiters, fittingen, slangen, verdeelstukken en drukregelaars.

Het Grondstoffenpaspoort: van zelfverklaring naar gecertificeerd document

Het Grondstoffenpaspoort (GSP) is in 2014 geïntroduceerd met als doel het gebruik van duurzame en circulaire producten bij de Nederlandse netbeheerders te stimuleren. Het GSP is een middel om transparantie te creëren over de producten en componenten die in de netwerken worden toegepast. De grondstofsamenstelling van een product wordt vastgelegd in het Grondstoffenpaspoort om het gesprek over duurzaamheid te faciliteren en om verduurzaming concreet vorm te geven.

De grondstofsamenstelling in het Grondstoffenpaspoort omvat ook zogenaamde ‘circulariteitsdata’ van het product, zoals het ‘circulaire materiaalgehalte’ van het betreffende product. De volgende stap (die momenteel wordt gezet) is ervoor te zorgen dat de opgenomen circulariteitsdata in het GSP ook daadwerkelijk kloppen. Hiervoor is een certificeringsregeling opgesteld in de vorm van een Kiwa Covenant.

Certificering van circulariteitsdata in het Grondstoffenpaspoort

Fabrikanten die producten leveren aan netbeheerders zijn zelf verantwoordelijk voor het aanleveren van informatie over de grondstofsamenstelling en circulariteitsdata in het Grondstoffenpaspoort. Certificering door Kiwa houdt in dat de opgegeven circulariteitsdata, specifiek met betrekking tot het circulaire gehalte, onafhankelijk worden beoordeeld, gevalideerd en bevestigd door middel van een Kiwa-certificaat.

De eisen voor de certificering, inclusief het beoordelingssysteem, zijn vastgelegd in het Kiwa Covenant voor het Grondstoffenpaspoort. Op basis van dit covenant worden leveranciers gecertificeerd en ontvangen zij bij een positieve beoordeling het Kiwa Covenant-certificaat voor het Grondstoffenpaspoort. Op deze manier biedt het Kiwa Covenant een onafhankelijke, transparante en onpartijdige beoordeling voor de validatie van de in het GSP opgenomen circulariteitsdata.

Voordelen van een Kiwa Covenant

Het Kiwa Covenant is met name bedoeld voor innovatieve producten en processen waarvoor reguliere certificering via een beoordelingsrichtlijn te lang zou duren. Bij certificering op basis van een Kiwa Covenant worden de eisen bilateraal opgesteld en kunnen daardoor in potentie sneller worden vastgesteld tussen een beperkt aantal partijen. Het opstellen van een beoordelingsrichtlijn duurt gemiddeld één tot twee jaar en een Europese norm zelfs vijf tot zeven jaar. Een Kiwa Covenant kan binnen een half jaar afgerond worden, afhankelijk van de duur van eventuele onderzoeken en/of testen.

 

Certificeringsprocedure

Fabrikanten die producten leveren aan netbeheerders en die zijn voorzien van een Grondstoffenpaspoort, kunnen door Kiwa worden gecertificeerd. De certificeringsprocedure verloopt als volgt:

    Offertefase

    Kiwa stelt een offerte op voor certificering op basis van het Kiwa Covenant voor het Grondstoffenpaspoort. Deze offerte bevat zowel de kosten voor de initiële beoordeling als de jaarlijkse kosten na afgifte van het certificaat.

    Goedkeuring en initiële beoordeling

    Na goedkeuring van de offerte voert Kiwa een toelatingsonderzoek uit om te verifiëren of aan alle eisen van het covenant is voldaan. Deze beoordeling vindt plaats op de productielocatie(s) van de leverancier en controleert of de bedrijfsprocessen (van ontvangst van grondstoffen tot levering van het eindproduct) zodanig zijn ingericht dat de in het GSP opgegeven circulariteitswaarden aantoonbaar zijn.

    Afgifte van het certificaat

    Indien aan alle eisen is voldaan, verstrekt Kiwa het Covenant-certificaat waarin de gevalideerde circulariteitsdata worden bevestigd.

    Jaarlijkse inspectie

    Na afgifte van het certificaat voert Kiwa jaarlijks een inspectie uit op elke productielocatie. Tijdens deze inspecties wordt gecontroleerd of de circulariteitsdata in het Grondstoffenpaspoort, met name het circulaire materiaalgehalte, nog steeds correct zijn en met bewijs worden onderbouwd.

Beoordelingsmethodiek

Het Kiwa Covenant voor het Grondstoffenpaspoort bevat de beoordelingsmethoden om de juistheid van de percentages ‘circulair gehalte’ in het GSP te toetsen. Deze methoden zijn gebaseerd op internationale normen als ISO 22095 (‘Chain of custody – Algemene terminologie en modellen’, waarin gescheiden opslag/vervoer van gerecycled en nieuw materiaal vereist is voor heldere identificatie van circulaire inhoud) en IEC 62542 (‘Milieustandaardisatie voor elektrische en elektronische producten en systemen’). In hoofdstuk 2 van het covenant worden deze methoden uitgewerkt voor het circulaire gehalte.

Het covenant doet uitsluitend uitspraken over de juistheid van de percentages circulair materiaalgehalte in het Grondstoffenpaspoort. Andere gegevens in het GSP of andere kwaliteitseigenschappen van de betreffende producten en componenten vallen buiten de scope.

Gerecycled materiaalgehalte

Voor de validatie van de in het GSP opgegeven percentages gerecycled materiaal in een product of onderdeel daarvan, moeten deze percentages worden onderbouwd met gegevens uit de bedrijfsvoering van de leverancier. Dit betreft processen rondom de registratie en controle van inkomende grondstoffen en halffabricaten, de productie van componenten of producten en de interne controle daarop, inclusief opslag en transport naar klanten.

Het moet duidelijk en aantoonbaar zijn dat de inkomende grondstoffen of halffabricaten daadwerkelijk het afgesproken percentage gerecycled materiaal bevatten. Dit betekent dat deze materialen moeten worden geleverd met een certificaat van een onafhankelijke derde partij. Bijlage IV van het convenant geeft aan welke soorten certificaten en verklaringen worden geaccepteerd. Een uitzondering geldt voor koper: tot een percentage van 50% gerecycled koper volstaat een ‘Certificate of Honour’, oftewel een zelfverklaring van de leverancier van de koper.

Het is van belang dat via procesregistraties en berekeningen binnen de bedrijfsvoering het volgende kan worden aangetoond:

  • De exacte samenstelling van de geproduceerde componenten of producten
  • Dat er registraties zijn van alle ontvangen en verwerkte grondstoffen
  • Dat de gerecyclede herkomst van grondstoffen of halffabricaten wordt onderbouwd met certificaten van een onafhankelijke partij
  • Dat er registraties worden bijgehouden van afgewerkte en verkochte producten
  • Dat op basis van deze registraties het gerecycled materiaalgehalte van de producten kan worden vastgesteld

Bij de beoordeling door Kiwa wordt een steekproef genomen van het gerecycled materiaal, waarbij de route van verkoop tot inkoop (batch tot batch) wordt gevolgd. In Bijlage I van het covenant is een vragenlijst opgenomen om de opgegeven recyclaatniveaus te onderbouwen. Als deze vragen positief kunnen worden beantwoord, mag worden verwacht dat de opgegeven percentages door Kiwa worden beoordeeld en bij een positieve beoordeling worden gevalideerd. Een voorbeeld van een rekenmodel voor het recyclaatgehalte is opgenomen in Bijlage II van het covenant. De leverancier kan hiermee het opgegeven percentage in het GSP onderbouwen.

De beoordeling door Kiwa vindt direct plaats op basis van de specificaties zoals opgenomen in het Grondstoffenpaspoort en aangeleverd door de leverancier. Hoewel de convenant-certificaten zogenoemde ‘productcertificaten’ zijn (ze betreffen immers producten die aan netbeheerders worden geleverd), vindt de validatie plaats op basis van een beoordeling van de bedrijfsprocessen die de opgegeven percentages gerecycled materiaal voldoende moeten kunnen onderbouwen.

Kiwa Convenant Grondstoffenpaspoort-logo

Het Kiwa Convenant-logo mag in verband met het Grondstoffenpaspoort worden gebruikt in documentatie, op websites, in folders, etc.