Veilig en conform de wet drukapparatuur gebruiken: Kiwa helpt bij PED-certificering
Als gebruiker, installateur en fabrikant van drukapparatuur (koel- en verwarmingsinstallaties, warmptepompen, etc.) krijgt u te maken met Europese wet- en regelgeving. De Pressure Equipment Directive (PED – Richtlijn 2014/68/EU) stelt eisen aan ontwerp, productie en conformiteitsbeoordeling van drukapparatuur. Kiwa is Notified Body (NoBo) voor het beoordelen en certificeren van deze installaties, zodat veilig gebruik én naleving van de wet gewaarborgd is.
Wanneer is CE-markering verplicht?
Drukapparatuur met een overdruk van meer dan 0,5 bar valt onder de PED en moet voorzien zijn van een CE-markering. De verantwoordelijkheid voor het CE-traject ligt formeel bij de fabrikant of installateur. De installatie mag pas in gebruik worden genomen als voldaan is aan de betreffende Europese regelgeving. Dit volgt uit het Warenwetbesluit Drukapparatuur 2016 (WBDA) en de bijbehorende Regeling.
Categorieën en eisen
Afhankelijk van factoren als ontwerpdruk, volume en het type koudemiddel wordt apparatuur ingedeeld in verschillende risicocategorieën: Artikel 4.3 (‘goed vakmanschap’) of Categorie I t/m IV. Deze indeling bepaalt de vereiste procedures en mate van toezicht:
- Categorieën II, III en IV: CE-markering met identificatienummer van de aangemelde instantie (NoBo). Kiwa kan als NoBo het volledige traject begeleiden: van ontwerpbeoordeling tot eindinspectie.
- Categorie I: CE-markering zonder NoBo-nummer. De fabrikant of installateur verklaart zelf conformiteit met de essentiële eisen van de richtlijn.
- Artikel 4.3: Uitsluitend vereist dat de apparatuur volgens goed vakmanschap wordt ontworpen en vervaardigd, zonder CE-markering.
Keuring vóór ingebruikname
Voor installaties in categorie III en IV geldt de wettelijke verplichting tot een Keuring voor Ingebruikneming (KvI), zoals opgenomen in artikel 21 van het WBDA. Deze eerste keuring, uit te voeren door een Nederlandse conformiteitsbeoordelingsinstantie (NL-CBI) als Kiwa, beoordeelt onder meer:
- CE-markeringen en conformiteitsverklaringen
- Technische documentatie (ontwerptekeningen, handleidingen)
- Beveiligingsvoorzieningen, druktesten en afblaascapaciteiten
- Opstelling, bereikbaarheid en onderhoudsveiligheid
- Functionele test van instrumentele beveiligingen
Na afloop ontvangt de gebruiker een ‘Verklaring van Ingebruikneming’ (VvI), inclusief een aantekenblad waarop toekomstige inspecties of reparaties worden geregistreerd.
Zorgplicht en aanvullende inspecties
Apparatuur buiten de keuringsplicht (bijv. categorie I of artikel 4.3) valt onder de zogeheten zorgplicht uit de Arbowet. Dit houdt in dat de apparatuur veilig moet worden ontworpen, geproduceerd, ingezet en onderhouden. Hoewel formele keuringen hier niet wettelijk verplicht zijn, is het wél vereist dat de gebruiker een passend inspectieregime toepast, afhankelijk van het risico op verslechtering. Kiwa kan u meer vertellen over inspectiefrequentie en -methode.
Herkeuringen en wijzigingen
Installaties in categorie III en IV moeten periodiek worden herkeurd:
- Eerste herkeuring: vier jaar na ingebruikname
- Daarna: afhankelijk van de staat van de installatie, mogelijk elke zes jaar
Ook deze inspecties moeten worden uitgevoerd door een NL-CBI als Kiwa. Belangrijk: een installatie die bij nieuwbouw niet is goedgekeurd, kan achteraf niet alsnog bij herkeuring worden vrijgegeven.
Aanpassingen aan bestaande installaties
Bij technische wijzigingen aan installaties, zoals omschakeling naar een ander koudemiddel of verhoging van de ontwerpdruk, is een risicoanalyse vereist. Als de ontwerpdruk wijzigt, schrijft artikel 26 van het WBDA voor dat opnieuw aan de PED moet worden voldaan, inclusief een KvI door een erkende keuringsinstantie.
Klimaatinstallaties
Warmtepompen, airconditioningsystemen en koel- en verwarmingsapparatuur worden door veel fabrikanten of leveranciers op de markt gebracht als subsamenstel. Dit betekent dat de fabrikant of leverancier de apparatuur al heeft ingedeeld in een bepaalde categorie en deze heeft laten beoordelen door een NoBo. Deze beoordeling geldt uitsluitend voor de geleverde apparatuur zelf en niet voor de leidingen of de wijze van installatie door de installateur.
Wanneer een samenstel valt onder categorie II of hoger, is de installateur verplicht om zelf een overeenstemmingsbeoordeling aan te vragen bij een NoBo. Voor samenstellen die onder artikel 4, lid 3 vallen of tot categorie I behoren, is tussenkomst van een NoBo niet vereist. Toch moeten ook installaties in categorie I voldoen aan dezelfde essentiële veiligheidseisen als die in hogere categorieën.
Als bewijs dat installaties in categorie II, III of IV correct zijn beoordeeld door een NoBo volgens de voorgeschreven procedure, moet de CE-markering die door de installateur wordt aangebracht, worden gevolgd door het identificatienummer van de betreffende instantie. Daarnaast moet de installateur een EG-verklaring van overeenstemming opstellen voor het volledige samenstel en een gebruikershandleiding leveren in de taal van het land waar de installatie wordt geplaatst.
Handige links:
Waarom kiezen voor Kiwa?
Kiwa is een onafhankelijke, Europees erkende Notified Body voor drukapparatuur en aangewezen als NL-CBI. Wij begeleiden het volledige traject van ontwerpbeoordeling tot periodieke herbeoordeling. Onze experts helpen fabrikanten, installateurs en gebruikers om veilig en volgens de regels met drukapparatuur te werken.
Meer weten?
Neem contact met ons op!